In de loop van de tweede helft van de 16e eeuw liepen de spanningen tussen een aantal Nederlandse gewesten en de Spaanse koning Philips II (ook koning van de Nederlanden) op. Dat mondde in 1568 uit in “De Opstand” onder leiding van Willem van Oranje tegen de Spaanse overheersing. Deze was aanvankelijk religieus van aard. Toen het verzet het karakter van een oorlog kreeg, ontwikkelde zich daarnaast ook een onafhankelijkheidsstrijd.
 |
| Tekening van een belegering van Bergen op Zoom in de 80-jarige Oorlog |
Na de inname van Den Briel in 1572 kwamen de Zeeuwse steden in handen van de Geuzen en in hetzelfde jaar plunderden deze Steenbergen. Vanuit die stad gaan de Geuzen op weg naar Bergen op Zoom. Hun opmars wordt gestopt door de Spanjaarden.
Philips II zag als militair strateeg de zwakte in de verdediging van dit gebied. Hij gaf daarom in 1574 opdracht om de driehoek Bergen op Zoom, Steenbergen, Tholen tot een vestingdriehoek te maken, bedoeld tegen het opstandige gewest Zeeland. In 1577 leverde Bergen op Zoom haar – door Spanje benoemde – bevelhebber uit aan de Geuzen en kwamen de stad en Steenbergen en Tholen in Staatse handen.
In 1582 werd Steenbergen opnieuw ingenomen door de Spanjaarden. Hertog Parma versterkte daarna de stad. In 1587 wordt er een fortenlinie langs de Eendracht (de huidige “Schelde Rijn verbinding) gebouwd. De Eendracht was destijds een belangrijke verbinding tussen Zeeland en Holland. In 1588 belegerde Parma Bergen op Zoom. Gelukkig ontzette Maurits de stad en kwam – na een kort beleg – ook Steenbergen in 1590 weer in handen van prins Maurits.
