Vanaf ongeveer 1980 is Johannes Sinke (1922-2008), in die tijd terreinbeheerder van Vrederust en daarna wethouder van de gemeente Halsteren, actief om Fort de Roovere aan de vergetelheid te ontrukken. Hij is gegrepen door de geschiedenis van Fort de Roovere en de betekenis daarvan voor de streek. Het fort – gelegen aan de noordwestzijde van het grondgebied van Vrederust (voorheen voor een deel het Landgoed Buitenlust) – was in de ruim 150 jaar na de buitengebruikstelling van de verdedigingslinie, nagenoeg overwoekerd met struiken en bomen en nauwelijks meer zichtbaar in het landschap. Er wachtte Sinke een enorme inspanning.

WBWL_FdR_lufo_voor_kapIMG_1671_edited WBWL_HA-PS_1_oude_gracht_fort_de_Roovere__verland
Luchtfoto Fort de Roovere van voor het kappen van de bomen en struiken, met de verlande binnengracht Verlande binnengracht Fort de Roovere waarvan de wallen zo begroeid waren, dat deze niet alszodanig herkend werden

Hij begint zijn levenswerk met het verzamelen van informatie over het fort (o.a. het artikel van J. Belonje “Het fort Rovers of De Rovere” in het Jaarboek De Ghulden Roos uit 1955). Sinke verzorgt rondleidingen, schrijft een boek (“Kroniek van de Roovere” in 1994) en publiceert vanaf 1995 vele artikelen in de Waterschans (kwartaaltijdschrift van de Geschiedkundige Kring van Bergen op Zoom). Alles met de bedoeling om anderen te overtuigen dat onder het woekerende groen een waardevolle cultuurhistorische schat verborgen ligt.
Hij betrekt ook de gemeente Bergen op Zoom bij zijn project, zeker nadat Halsteren vanaf 1997 samen met Bergen op Zoom één gemeente vormt. Daar vindt hij weerklank en – mede dankzij giften als afscheidscadeau voor burgemeester Ans van den Berg van Bergen op Zoom in 2000 – wordt op initiatief van Sinke in 2000 de Stichting Vrienden van Fort de Roovere opgericht. Voorzitter wordt de inmiddels oud-burgemeester van Bergen op Zoom van den Berg. Een jaar later wordt de Stichting omgedoopt tot Stichting Vrienden van de West Brabantse Waterlinie, omdat Fort de Roovere deel uitmaakt van een groter geheel, de waterlinie tussen Bergen op Zoom en Steenbergen, die in 1628 tot stand kwam.

De Stichting Vrienden heeft – met hulp van de gemeente Bergen op Zoom – en onder begeleiding van Prof. Jelle Vervloet in 2001 een “Landschapsvisie West Brabantse Waterlinie” laten opstellen door twee studenten van de Wageningen Universiteit, Arjan Somson en Jan-Hein Nijman. De Stichting Vrienden bracht hen daarvoor in contact met alle bij de waterlinie betrokken partijen met als doel ook van hen te horen welke plannen zij hadden voor hun onderdeel van de verdedigingslinie. Dit heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het draagvlak voor de conclusies en aanbevelingen van de  Landschapsvisie.
Partijen werden door de conclusies uitgedaagd en bereid gevonden om voor het realiseren van de waterlinie een inspanningsverplichting aan te gaan. Deze werd door de negen partners vastgelegd in een convenant. De convenantpartijen zijn de Stichting Brabants Landschap, de Vereniging Natuurmonumenten, het Waterschap Scheldekwartier (thans Brabantse Delta), de Provincie Noord-Brabant, Staatsbosbeheer, de gemeenten Bergen op Zoom en Steenbergen, de Stichting Menno van Coehoorn en de Stichting Vrienden van de West Brabantse Waterlinie.

Dankzij de Landschapsvisie en het Convenant kregen de samenwerkende partijen  in 2002 een financiële bijdrage van de Belvedè-reregeling. Met behulp hiervan kon in 2003 aan de Grontmij opdracht worden gegeven een “Hydrologisch Streefbeeld” op te stellen, één van de aanbevelingen uit de Landschapsvisie. Ter begeleiding van de te ontwikkelen streefbeelden en daarop te baseren concrete uitvoeringsplannen is in 2001 een “Begeleidingsgroep” ingesteld onder voorzitterschap van de voorzitter van de Stichting Vrienden. In de begeleidingsgroep was elke convenantpartij vertegenwoordigd.
Onder regie van de Begeleidingsgroep is in 2004 een “Cultuurhistorisch Streefbeeld” opgesteld. Voor het “Recreatieve Streefbeeld” werd samengewerkt met het Brabants Bureau voor Toerisme en Bureau BRO. Zo ontstonden er in 2005 recreatieve streefbeelden voor Fort de Roovere, Fort Sabina bij Willemstad en de Linies rond Terheijden.
Op basis van deze streefbeelden is het “Integrale Toekomst Perspectief 2005-2015 West Brabantse Waterlinie, van plan naar uitvoering” opgesteld met 19 concrete deelprojecten.
Met behulp daarvan is begonnen de financiële middelen te werven voor de uitvoering, o.a. bij de Provincie Noord Brabant en de convenantpartijen. Dit laatste met name als de plannen pasten in hun eigen beleidsdoelstellingen zoals cultuurhistorie, natuur, waterberging en toerisme en recreatie.

Na wat kleinere ingrepen kon in 2008 begonnen worden met de uitvoering van het herstel van Fort Henricus bij Steenbergen en het zuidelijk deel van de linie ten noorden van Bergen op Zoom (Fort de Roovere, Fort Pinssen en de Liniewal daartussen).
De samenwerkende partners hierbij waren respectievelijk: het Waterschap Brabantse Delta, Natuurmonumenten en de gemeente Steenbergen tav. Fort Henricus en de gemeente Bergen op Zoom, Brabants Landschap, Waterschap Brabantse Delta en Drinkwaterbedrijf Evides wat betreft het zuidelijk deel van de Waterlinie.

Vanaf 2000 heeft de Stichting Vrienden een aanjaagfunctie vervuld door – onder meer – informatie over de waterlinie te verzamelen en te verspreiden door middel van artikelen in tijdschriften, power-point-presentaties, tentoonstellingen, rondleidingen voor kinderen, groepen van buiten Bergen op Zoom en – niet te vergeten – voor provinciale bestuurders. Voorts heeft de Stichting een 3D-DVD over de geschiedenis van de waterlinie laten maken, is er een interactieve educatieve website voor de jeugd gemaakt en is er – samen het de Geschiedkundige Kring van Bergen op Zoom – een vertaling en heruitgave van het boek van de Zweedse vestingbouwkundige Jacob von Eggers over het beleg van Bergen op Zoom en de waterlinie in 1747 (uit het Frans in het Nederlands) tot stand gebracht. Voor de “Vrienden” wordt er jaarlijks een Vriendendag georganiseerd.

Print Friendly, PDF & Email