De afgelopen jaren is er veel voorbereid werk gedaan. Zo voltooide de Begeleidingsgroep twee concrete deelplannen, met de uitvoering waarvan in 2008 is begonnen.
Het eerste betreft Fort Henricus ten noorden van Steenbergen, als samenwerkingsproject met de Vereniging Natuurmonumenten, Waterschap Brabantse Delta en de gemeente Steenbergen. In de eerste fase hiervan zijn de in het verleden geheel geslechte aarden wallen van het fort weer in de oude profielen hersteld. Verder wordt er gewerkt aan de verbetering van de toegankelijkheid van het fort en het egaliseren van de terre (het binnenterrein van het fort). Dit wordt een mooi terrein voor allerhande activiteiten. In 2010 was dit project op een haar na gevild, het voornemen is om deze eerste fase in 2012 af te ronden.
| foto Fort Henricus na afronding 1e fase volgt in 2012 |
In een tweede fase wordt het binnenterrein ingericht voor nog nader te kiezen activiteiten. De Stichting Cultuurhistorie West-Brabant heeft hiervoor in 2009 door de Grontmij in overleg met de betrokken partijen een “inrichtingsvisie” laten opstellen. In deze fase wordt verder bekeken wat er met de bebouwing aan de zuidoostkant van het fort kan gebeuren en/of er gekozen wordt voor de bestaande binnendijkse of de nog aan te leggen buitendijkse variant.
Het tweede plan gaat over het “Zuidelijk deel van de Linie boven Water“. Dit zijn Fort de Roovere, Fort Pinssen en (het restant van) de Liniewal daartussen. De betrokken partijen zijn hier de gemeente Bergen op Zoom, de Stichting het Brabants Landschap, Waterschap Brabantse Delta en Drinkwaterbedrijf Evides.
 |
| inrichtingsplan 1e fase herstel zuidelijk deel van de waterlinie links Fort de Roovere, rechts Fort Pinssen en de Liniewal daartussen |
Dit (inrichtings-)plan – afbeelding hierboven – bestaat uit verschillende onderdelen:
- Terugbrengen van water in de verlandde binnen- en buitengrachten van Fort de Roovere, in de buitengracht van Fort Pinssen en het uitdiepen cq verbreden van de Liniegracht oostelijk van de Liniewal, waarvoor – vanaf de aanleg van de waterlinie in 1628 – de Ligne is gebruikt.
- Herstel van de profielen van de aarden wallen
a) van de oostelijke helft van Fort de Roovere naar het profiel zoals dat tot stand is gekomen in 1784,
b) ophogen van de aarden wallen aan het noordwestelijke en zuidwestelijke deel van Fort de Roovere. Dit gebeurt in de vorm van de wallen uit 1628, zodat de contouren van de oorspronkelijke terre weer herkenbaar worden,
c) herstel van de wallen van de Liniewal tot een hoogte van ca. anderhalve meter en het herstel van één bastion.
- Weer beleefbaar maken als inundatiegebied van het terrein ten oosten van de Liniewal door dit ca. een meter af te graven en daar een nat/drasgebied te creëren. Dit heeft – naast verhoging van de cultuurhistorische waarde – de functie van opvang van overtollig water uit Bergen op Zoom, waarmee ook de verdroging van het landelijk gebied wordt tegengegaan en draagt – door de vernatting – bij aan de verhoging van de biodiversiteit (grotere variatie in flora en fauna als in het verleden).
- Het creëren van twee zichtlijnen vanaf Fort de Roovere naar een replica van een Franse batterij en een loopgraaf, zoals deze in 1747 gebruikt werden om Fort de Roovere aan te vallen. Leden van Lions Bergen op Zoom hebben als vrijwilligers 25 schanskorven gevlochten tbv. van de Franse veldbatterij.
- Het ruimtelijk vormgeven van het binnenterrein (terre) van Fort de Roovere, zodanig dat zichtbaar is waar in het verleden de bebouwing gestaan heeft, wat de afmetingen waren van de toegang van het fort en de poort aan de westzijde. Hiervan zijn recent bij een archeologisch onderzoek de funderingen uit 1628 gevonden van de onderdoorgang (poterne) vanaf de commandantwoning onder de hoofdwal door naar het looppad achter de voorwal.
Door bezwaar en beroep is de uitvoering van dit project ruim een jaar vertraagd, maar na de uitspraak van de Raad van State in maart 2010 kon de uitvoering weer voortvarend ter hand worden genomen. De meeste herstel werkzaamheden zijn voor 10 november 2010 uitgevoerd. Dit was de dag waarop Prof. Mr. P. van Vollenhoven ter gelegenheid van de feestelijke oplevering van het zuidelijk deel van de Waterlinie – naar het voorbeeld van Frederik Hendrik in 1628 – de voortgang van de werkzaamheden inspecteerde. De resterende werkzaamheden zijn in het voorjaar 2011 afgerond, waarmee de droom, die Johannes Sinke in 1980 had, het weer zichtbaar en beleefbaar maken van Fort de Roovere, werkelijkheid is geworden.
 |
 |
| inspectie per sloep van de oplevering van de 1e fase “herstel zuidelijk deel van de waterlinie” november 2011 door Prof. Mr. P. van Vollenhoven | animatie van de “gewenste” uitkijktoren op het n.o. bastion van Fort de Roovere met informatiekiosk, bouw 2012 ? |
In een tweede fase staat o.a. de bouw van een uitkijktoren op het noordoostelijke bastion van Fort de Roovere op de agenda. Op die manier ontstaat over de bomen heen weer zicht op Het Halstersch Laag, het vroegere zoutwater inundatiegebied ten noorden van Fort de Roovere en op de Liniewal en Fort Pinssen in het zuiden.
Het plan is voorts in de voet van de uitkijktoren een informatiekiosk in te richten, dat meteen kan dienen als startpunt voor rondleidingen door de Stichting Bezichtiging Monumenten uit Bergen op Zoom.
Het werk voor de Stichting Vrienden zit er nog niet geheel op. Inspanningen om het project geheel te voltooien zullen nog een aantal jaren duren, o.a. de bouw van een uitkijktoren op Fort de Roovere (2012?). Gelukkig zetten ook andere organisaties van vrijwilligers zich in om de Waterlinie te promoten, zoals Lions Bergen op Zoom wat betreft het zichtbaar houden van de “Ster van Eggers” en de Stichting Bezichtiging Monumenten (SBM) uit Bergen op Zoom, die vanaf juli 2011 in het zomerseizoen tweewekelijks rondleidingen op en rond Fort de Roovere verzorgt.
Vanaf 2012 volgt de instandhouding van de weer zichtbare waterlinie uit 1628. Ook een klus van formaat, maar daarvoor zullen de eigenaren van de diverse onderdelen van deze cultuurhistorische, landschappelijke en ecologische aanwinst voor de “Brabantse Wal”, één van de tuinen van Brabant, beslist gaan zorgen.
